ISTORIJA VARVARINA

  Ime Varvarina, naselja gradskog tipa, dolazi od istoimenog sela znatno starijeg porekla, mada je varošica jedan duži period bila poznata pod nazivom Bela Crkva u 18-19 veku. Varvarin je naročito napredovao kada su u njega došli napredni Cincari iz Stare Srbije i Grčke kojima su se pridružili sposobniji ljudi iz ovog kraja. Kao posledica njihovog truda došlo je do odvajanja varošice od sela, a posebno kada je Varvarin proglašen za varoš ukazom kralja Milana Obrenovića 29 septembra 1882. godine. O nastanku imena Varvarin ima više legendi. Po jednima zato što su Turci na tom mestu pronašli mrtvo telo Ikonije, ljube Todora od Stalaća, da su ga sekli i varili, čime su se pokazali kao varvari. Po drugima, pri opsadi Grada Stalaća, neka baba po imenu Varvara uputila je odatle Turke da paze kuda iz grada na Moravi izlaze guske, pa tim putem krenu u grad, što su oni i učinili. Po trećima, Turci su se varvarski ponašali, spalili grad i pobili sve živo što su našli. Možda i po tome što su Turci na tom mestu varili neku babu da pokažehajduke. Arheološki nalazi ukazuju da je odvajkada život tekao punim tokom. Pored iskopina na lokaciji Varvarin od pre 4000 godina i tragova iz rimskog doba i ranijih perioda, svojom reprezentativnošću ističe se varvarški korpus, bronzano raspeće iz 12. veka nađenog u Varvarinu, na tlu srednjovekovne Srbije, sa elementima vizantijskog stvaranja a rađeno u nekoj od romanskih radionoca na Zapadu. Čuva se u Narodnom muzeju u Beogradu. Na lokalitetu Bedem 2008. godine počelo je sistematsko iskopavanje ranovizantijskog utvrđenja iz 6. veka. Tom prilikom je nađena trobrodna bazilika. Tvrđava je veličine oko 130  metara.

Pravoslavna crkva u Varvarinu

  U administrativni, privredni i kulturni centar Temnića, Varvarin se razvio posle oslobođenja od Turaka, posle Prvog i Drugog srpskog ustanka. Nakon Drugog srpskog ustanka Varvarin ulazi u sastav Kneževine Srbije i administrativno je pripadao Jagodinskoj nahiji i Temnićskoj knežini[1]sve do 1834. godine kada je Srbija podeljena na serdarstva. Zauzima površinu od 368 hektara. Broj stanovnika je dosta varirao, tako je 1866. godine imao 951 stanovnika. Po popisu iz 1948. godine imao je ukupno 1090 stanovnika, a 1991. godine taj broj se povećao na 2306 stanovnika. To je 9.7 % ukupnog stanovništva opštine. Poslednjih godina zapažena je znatna migracija seoskog stanovništva prema Varvarinu. Aktivno stanovništvo čini 44,5% ukupnog stanovništva.

Komemoracija kod spomenika poginulim na varvarinskom mostu

Najznačajniji datum u novijoj istoriji Varvarina je 30. maj 1999. godine kada je u nedelju na dan verskog praznika Svete Trojice i velike nedeljne pijace, oko 13 h i nekoliko minuta, sa četiri projektila bombardovan most na Velikoj Moravi od vazdušnih snaga NATO pakta. Prilikom bombardovanja poginulo je 10 ljudi, 17 teško, a više desetina lakše ranjeno.